Het verzet van Haren
Een zeer omstreden herindeling
Na een lang en onstuimig voortraject zijn Groningen, Haren en Ten Boer sinds 1 januari 2019 één gemeente. Met Het Verzet van Haren bieden de schrijvers, Jan R. Lunsing, inwoner van Groningen, actief PvdA-lid en als bestuurskundig onderzoeker betrokken bij dit herindelingsproces en Priscilla Zetstra - van der Woude uit Haren, een ontnuchterend blik in de procedure die aan deze herindeling vooraf ging. Het Verzet van Haren leest als een soap, maar is tegelijk een aanklacht tegen de manier waarop de overheid met haar burgers om gaat. Na grondig onderzoek ligt er een boek dat laat zien hoe toeval en machtspolitiek tot een uitkomst leiden die door velen niet gewenst is.
Kleine gemeenten hebben geen toekomst, zo is de teneur en aanvankelijk laat de politiek in Haren zich er dan ook vrij gemakkelijk van overtuigen dat herindelen onvermijdelijk is. Grote investeringen maken de gemeente kwetsbaar en verstoorde bestuurlijke verhoudingen versterken de al aanwezige polarisatie. Maar ook een toevallige gebeurtenis als Project X ondergraaft het vertrouwen in de zelfstandigheid van de gemeente. Na een slopend debat wordt een voorlopig besluit tot herindelen met Groningen en Ten Boer aangenomen, maar als duidelijk wordt dat de meerderheid van de inwoners helemaal niet wil fuseren met de stad, gaat men op zoek naar alternatieven. Wanneer de gemeente eind 2015 eindelijk besluit om zelfstandig te blijven, grijpt de provincie in. Dat is het begin van een felle strijd waarin bestuurders en volksvertegenwoordigers twijfelachtige conclusies trekken, controlerende instanties dat nou juist nalaten en uiteindelijk de politiek aan het langste eind trekt.
Dit boek laat nog weer eens zien dat de procedure van herindeling ondeugdelijke elementen bevat en er onvoldoende rechtsbescherming is.
(Prof. mr. dr. Douwe Jan Elzinga, rechtsgeleerde RUG)
Hoe ook de inwoners van Haren ten prooi vielen aan bestuurlijke intriges en blind vertrouwen in schaalvergroting blijkt uit dit boek, waarin de vaak tenenkrommende politieke besluitvorming van binnenuit wordt beschreven.
(Dik van der Meulen, schrijver, winnaar AKO Literatuurprijs 2003 met zijn biografie over Multatuli)
Het boek leest als een spannend verhaal – een verhaal over hoe goede bedoelingen van voor- en tegenstanders van de herindeling verkeerd uitpakten, hoe verschillende partijen vasthielden aan eigen-gelijk en langs elkaar heen praatten, en hoe politici en ambtenaren blind vasthielden aan het geloof dat groter beter is dan klein.
(Jeroen van Zanten, historicus, Universiteit van Amsterdam)
Over de auteurs
Jan R. Lunsing is bestuurskundig onderzoeker en woonachtig in Groningen.
Onderzoeksjournalist Priscilla Zetstra woont in Haren.
Lunsing schreef eerder De Besluitenguillotine over referenda in Groningen, en De kloof over de afstand tussen overheid en burgers.